سخنرانی پژوهشگر آمریکایی در مشهد | چهره‌سازی دلبخواهی غرب از اسلام
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، جان کایسر، نویسنده و پژوهشگر آمریکایی در نشست «دین و صلح پروری» که با حضور جمعی از اندیشمندان و فعالان آمریکایی وکانادایی و اندیشمندان داخلی در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، به بیان گزارشی از کتاب خود پرداخت که درباره فردی مسلمان و از قهرمانان الجزایر است.
وی با بیان اینکه بسیاری ار مردم آمریکا تحت تأثیر مبارز الجزایری عبدالقار هستند، اظهار کرد: در عین حال بسیاری ازعلمای مسلمان کشورهای هند و پاکستان این کتاب را تمجید کرده اند.
تلاش رسانه های آمریکایی برای نمایش چهره ای خشن از اسلام
این پژوهشکر آمریکایی با اشاره به این مطلب که اشتیاق زیادی برای مردم در آمریکا وجود دارد که چهره خوبی از اسلام نمایش داده شود، بیان داشت: اما در جامعه ما رسانه ها با پخش اخبار خشونت آمیز از مسلمانان فضای متفاوت را ایجاد کرده اند و از طرفی آنها تأکید دارد که این صحنه های خشن را نمایش بدهند تا ذهنیت ها نسبت به اسلام منفی شود.
جان کایسر با بیان اینکه اسلام هراسی ابزاری است که توسط دولت ها و رسانه های غربی مورد تشویق قرار می گیرد، بیان داشت در واقع با توجه به اینکه این موضوع مبتنی بر نگاه نادرستی است این پیام را به مخاطب می دهد که غرب از اسلام بیزار است چرا که باعث می شود مشکل در جوامع بیشتر شود.
وی با بیان اینکه این گونه تبلیغات منفی سبب می شود که گروه های خشن و افراطی بتوانند افراد بیشتری را جذب کنند، خاطرنشان کرد: در عین حال با این وضعیت بهانه ای به دست آنها داده می شود و از طرفی اسلام هراسی باعث می شود که امنیت و آسایش ما در آمریکا کمتر شود.
دولتمردان غربی نسبت به نگاه صلح آمیز اسلام غافل هستند
کایسربا اشاره به این مطلب که هدف مشترک ما این بوده است که پیام خود را به سطوح دولتمردان خود برسانیم، تصریح کرد: چرا که این دولتمردان نسبت به نگاه صلح آمیز اسلام غافل هستند و ما می خواهیم با بهره گیری ازاندیشه های عبدالقادر در این کتاب در راستای صلح بین ادیان بهره ببریم.
دکتر جان فیر فیلد، استاد بازنشسته الهیات مسیحی دانشگاه منونایت آمریکا در ادامه به بیان اصول ایجاد صلح و استراتژی های عملیاتی پرداخت و خاطرنشان کرد: در واقع در این مسیر ما می خواهیم علاقه دشمن را به عدالت زیاد کنیم البته این موضوع استراتژی پرخطری است و در عین حال همیشه موفقیت آمیز نخواهد بود اما روش اجبار نیز فقط احتمال 50 درصدی موفقیت را دارد.
استفاده از خشونت در دفاع از خود بهترین و هوشمندانه ترین گزینه نیست
وی با بیان این که استدلال من در ارائه این روش برای اصول صلح عمل گرایانه است نه اخلاقی، بیان داشت: در عین اینکه این موضوع حق افراد است که از روش خشونت برای دفاع از خودشان استفاده کنند اما این بهترین و هوشمندانه ترین گزینه نیست.
این محقق و پژوهشگر آمریکایی در ادامه با اشاره به اتفاقات وحشتناک در هولوکاست و خشونت های جنسی گفت: برای مقابله با این وقایع می توان از سه استراتژی معاشقه، اجبار و یا بی اعتنایی استفاده کرد که استراتژی اجباردر نهایت کمترین اثر و بازدهی را دارد.
وی با بیان اینکه رابطه ای مبتنی بر عدالت است که دو طرف یکدیگر را به عنوان انسان نگاه می کنند در عین اینکه تقابل دارند، خاطرنشان کرد: در این رابطه تعهد این گونه تعریف می شود که طرف مقابل را به تسلط و کنترل خودشان درنیاورند.
استاد بازنشسته الهیات مسیحی دانشگاه منونایت آمریکا با اشاره به این مطلب که معاشقه یک استرتژی فرا زمانی برای تبدیل کردن دشمنان به رقیبان قابل اعتماد است، تصریح کرد: در این نگرش در ابتدا دشمن نگاه هیولایی نسبت به ما دارد؛ اما نگاه ما انسانی است و در شرایطی که دشمن تمایل دارد از خشونت دربرابر ما استفاده کند ما از روش احترام به حقوق و مهمان نوازی و تطابق و در آخرین گزینه از اجبار استفاده خواهیم کرد.
تصور این که تنها قدرت برتر می تواند ارتباط عادلانه ایجاد کند اشتباه است
این محقق و پژوهشگر آمریکایی با اشاره به این مطلب که یکی از مشکلات آمریکا استفاده از اجبار، زور و خشونت و این تصور است که تنها قدرت برتر می تواند ارتباط عادلانه ایجاد کند که البته تصوری اشتباه است، اظهارکرد: ما باید با مشتعل کردن روح عدالت و انصاف در خود و در جان کسانی که دشمن ما هستند خود را تسلیم اراده خداوند عادل و عاشق کنیم و علیه تعالیم دروغینی که ما را به خشونت و درگیری می کشانند، مقابله کنیم.
خانم لورا برمن در ادامه به بیان تجارب روابط انسان دوستانه با ادیان مختلف پرداخت و گفت: در واقع می توان با ادیان و اشخاص مختلف در سایه دوستی ارتباط صمیمانه برقرار کرد بدون این که متوجه تفاوت ادیان با یکدیگر شد.
وی با بیان اینکه وقتی اعتماد و دوستی ایجاد می شود باعث صلح و ارتباطات در جامعه ما می شود، تصریح کرد: زمانی که گفتگو در یک بافت همراه با دوستی انجام شود در نهایت منجر به روابط دوستانه بین افراد می شود.
ایجاد رابطه دوستانه کار آکادمیک نیست بلکه گفتگوی ادیان روابط بین قلوب و ایجاد دوستی است
این محقق و پژوهشگر آمریکایی ادامه داد: ایجاد یک رابطه دوستانه فقط یک کار آکادمیک نیست که فقط مفاهیم منتقل شوند بلکه گفتگوی ادیان شامل روابط بین قلوب و ایجاد دوستی که به دنبال ارتباط برقرار کردن قلبی با یکدیگر است و اینچنین کار و هدفی زمانی نتیجه بخش خواهد شد.
حجت الاسلام حسن نقی زاده، استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه این نشست به بررسی دیدگاه های چندگانه صلح و آشتی درقرآن درسه سطح خانواده، جامعه ایمانی و جامعه جهانی پرداخت و بیان داشت: اسلام سرجنگ با غیرمسمانان را ندارد.
مسلمانان با حکومت اسلامی به عنوان هم پیمان زندگی می کنند
وی با بیان اینکه اسلام زمینه ساز سعادت دنیوی واخروی است نه اینکه وسیله ای برای ایمان اجباری، تصریح کرد: مسلمانان با حکومت اسلامی به عنوان هم پیمان زندگی می کنند و در آن از امنیت برخوردارند.
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به این مطلب که جنگ یک استثناء است نه قاعده برای شرایط ضروری،خاطرنشان کرد: در راستای همین تعریف فتح مکه روز مرحمت و عفو بود و نه کشتار و انتقام و به همین دلیل ادیان آسمانی پیام وحدت بخش دارند.
استادعلوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد دربیان بررسی صلح و آشتی درقرآن در سطح جامعه ایمانی گفت: در برخی دسته بندی های جوامع، شهروند درجه یک و دو افراد خودی و ناخودی سبب تفرقه انگیزی است واین درحالی است که اسلام با دیگر ادیان همزیستی دارد.
محمدتقی فخلعی، عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه با اشاره به پیامی از پیامبر اکرم(ص) به حضرت علی (ع) درباره چگونگی برقراری روابط صلح و دوستی در سطح فردی و اجتماعی گفت: ای علی(ع) آنچه را بر خود نمی‌پسندی بر دیگری نپسند و آنچه را بر خود می‌پسندی بر برادر خود بپسند و در این صورت است که عادلانه حکم کرده‌ای و به دادگری رفتار کرده‌ای و آنگاه همه آسمانیان و زمینیان تو را دوست خواهند داشت.
وی با بیان اینکه دراین رابطه در کتاب نهج البلاغه امام علی(ع) در ضمن وصیتی جامع به فرزند خود با بیان اینکه ای فرزندم! خویشتن را ترازوی میان خود و دیگری قرار ده، آنچه را بر خود می‌پسندی بر دیگری هم بپسند و آنچه را بر خود نمی‌پسندی بر دیگری نیز نپسند، اظهارکرد: درادامه این وصیت آمده است که آنگونه که خوش نداری بر تو ستم شود بر دیگری ستم نکن و همان طور که دوست داری به تو نیکی شود به دیگری نیز نیکی کن، هر رفتاری را که از دیگران قبیح می‌شماری بر خود نیز قبیح شمار و برای مردم خشنود باش آنچه را بر خود خرسندی.
وی با بیان اینکه سخن پند آموز و حکیمانه فوق معیار درست و جامع روابط میان انسان‌ها را تعیین میکند، تصریح کرد: در واقع این موضوع به مثابه قاعدهای کلی در همه روابط انسانی، نه فقط در روابط میان دو نفر بلکه در گستره روابط اجتماعی و مناسبات درون یک ملت و در جامعه بین الملل و روابط بین ادیان و مذاهب و تمدن‌ها جریان می‌یابد.
فخلعی افزود: مصادیق آن را در جمیع روابط انسانی در ابعاد اخلاقی و حرمت نهادن‌ها در ابعاد تجاری، اداری، سیاسی، خانواده، همسایه، شهر و شهرنشینی، ترافیک شهری، محیط زیست، اقلیت‌ها و غیره و در زمینه حقوق اساسی در مقولاتی چون حق حیات، امنیت، آزادی، رفاه و برخورداری از مواهب طبیعت: آب، زمین و غذا و امکان شغلی میتوان سراغ گرفت.
وی ادامه داد: نتیجه عمل به این پند که «آنچه بر خود می‌پسندی بر دیگری بپسند و آنچه بر خود نمی‌پسندی بر دیگری نپسند» آن است که همه مواهب و مزایای عالم از آن همگان است و همه انسان‌ها و گروه‌ها به میزان استعداد و تلاش خود بایستی بتوانند از آن بهره گیرند بدون اینکه با مانع و مزاحمت و ستم و تبعیضی روبرو گردند.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: اهمیت این مسئله که هرکس در برخورد با دیگران، نخست خود را در جای طرف مقابل قرار دهد و آنگاه به شناسایی وظایف خود اقدام کند زمانی بیشتر نمایان می‌گردد که توجه یابیم اولاً، آدمیان طبعاً مدنی و ناگزیر از داشتن روابط با دیگران هستند.
چاره‌ای جز تعدیل و مهار خواهش‌ها برای برقرای صلح و دوری از جنگ نیست
وی با بیان اینکه ثانیاً، همه آنان درگیر تمایلات و خواسته‌هایی هستند که بی قید و بند بودن و مهار نشدن آن چالش‌های بزرگ و اجتناب ناپذیر را باعث می‌شود و برای اینکه از تلخ کامی‌ها کاسته شود و زندگی میوه شیرین خود را به بار نشاند چاره‌ای جز تعدیل و مهار این خواهش‌ها نیست،بیان داشت: این امر ضرورت حاکم شدن عدالت را در روابط میان آدمیان در سطوح گوناگون قطعیت می‌بخشد.
وی درادامه تعریف قاعده طلایی و تئوری صلح گفت: قاعده طلایی از منظر فقه و حقوق اسلامی پایه‌ای ثابت و استوار محسوب می‌شود که همه گزاره‌های فقهی مربوط به روابط ملل و جنگ و صلح بایستی در ذیل آن بازخوانی شود.
دایره جنگ مشروع فقط در دفاع در برابر تجاوز محدود می‌شود
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه گرچه اصالت با صلح است و جنگ عارضه‌ای موقتی و تابع ضرورت، لیکن درست‌تر آن است که جنگ و صلح هر دو در پرتو این قاعده تفسیر عادلانه یابد، اظهار کرد: در این صورت دایره جنگ مشروع فقط در دفاع در برابر تجاوز محدود می‌شود.
وی با بیان اینکه هیچ جنگی به ابزار توسعه طلبی و اشغالگری تبدیل نخواهد شد و جنگ‌ها به سوی تحقق صلح و امنیت پایدار و فراگیر که هیچ ملتی در آن استثنا نشود هدایت خواهد شد، بیان داشت: باید کوشید اذهان نسل حاضر را بر اساس مفاد و مضمون قاعده طلایی تربیت کرد و روابط بشری را در پرتو عدالت و محبت برآمده از مضمون قاعده تربیت کرد./934/ ز۵۰۲/س
فاطمه ترزفان